|
SZATA
ROŚLINNA POLESKIEGO PARKU NARODOWEGO
Szata roślinna
Poleskiego Parku Narodowego jest niezmiernie interesująca. Dominującymi
formacjami roślinnymi Parku i jego sąsiedztwa są torfowiska, łąki
i lasy. Najbardziej charakterystycznym i najcenniejszym elementem są
rozległe torfowiska, wyróżniające ten obszar spośród
wszystkich innych parków narodowych w Polsce. W Parku spotykamy
trzy typy torfowisk wysokie, przejściowe i niskie.
Zbiorowiska
roślinne, zanim uzyskały swój obecny charakter, kształtowały się
przez około 11 tysięcy lat. W ciągu tego czasu jeziora stopniowo
zarastały roślinnością, przy czym tempo sukcesji było zróżnicowane.
Małe i płytkie zbiorniki, położone w rejonach żyźniejszych,
zarastały najszybciej. Część z nich zarosła już całkowicie.
Jeziora duże, głębokie, pochodzenia krasowego, o wodach ultrasłodkich,
do dzisiaj pozostały zarośnięte tylko w bardzo niewielkim
stopniu. Interesującym zjawiskiem związanym z terenem Parku, a w
szczególności z jego jeziorami, jest proces ich zarastania i kształtowania
się wokół nich torfowisk. Gdy produkcja substancji organicznej w
wodzie przewyższa tempo ich mineralizacji, z martwych organizmów
planktonowych, a następnie z wyższych roślin wodnych powstają złoża
mułu, tzw. gytia. Szczególnie dużo mułu gromadzi się przy
brzegach jeziora, co jest początkiem powstawania gleb podwodnych.
Zajmowane są one następnie przez zespoły trzcin, później zespoły
wielkich turzyc. Szybkość procesów zarastania zależy od zawartości
w wodzie substancji pokarmowych. W wodach żyznych, eutroficznych
torfowisko powstaje szybko i zbiornik zarasta całkowicie.
Gromadzenie
się mułu na dnie zbiorników o wodach ubogich w składniki
mineralne (takie przeważały na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim)
doprowadza do pogorszenia się sytuacji pokarmowej i tylko w strefie
bezpośrednio przylegającej do brzegu może być ona
korzystniejsza. W takich warunkach tworzą się wokół brzegów pływające
kożuchy roślinne, tzw. spleja. Składa się ona głównie z mchów
torfowców i roślin wyższych, o niewielkich wymaganiach
pokarmowych. W Poleskim Parku Narodowym takie pływające, silnie
uginające się pod ciężarem człowieka kożuchy otaczają
jeziora: Długie, Moszne i Karaśne. Przestrzenie między jeziorami
zajmują torfowiska porośnięte karłowatą sosną, brzozą i
wierzbą. Dzięki temu obszar Parku jest miniaturą europejskiej
tundry i lasotundry, wysuniętą najdalej w Europie na południowy
zachód. Rozległością i stanem zachowania torfowisk teren parku
może konkurować jedynie z Bagnami Biebrzańskimi. Zachowanie się
wielu reliktów roślinności borealnej i atlantyckiej oraz
nagromadzenie innych rzadkich gatunków sprawia, że obszar Parku
jest jedyną w swoim rodzaju osobliwością na skalę europejską.
Dzięki temu pod względem różnorodności biologicznej Poleski
Park Narodowy należy do czołówki krajowych parków narodowych.
Najciekawsze
na terenie parku są zbiorowiska ekosystemów wodno-torfowiskowych o
unikalnej florze. Jednak nie mniej wartościowymi są tu naturalne,
powstałe z samosiewu lasy bagienne, reprezentowane przez brzeziny
bagienne, bory bagienne i olsy. Lasy zajmują w parku 49% jego
powierzchni, ale należy wspomnieć, że 21% to leśne zbiorowiska
torfowiskowe. Natomiast bezleśne, otwarte torfowiska i torfowiska
zaroślowe występują na 20% powierzchni parku, łąki i pastwiska
na około 20%, grunty orne zajmują 5%, a wody powierzchniowe
(jeziora, stawy i drobne zbiorniki wodne) około 5%.
Bogactwo
florystyczne i zróżnicowanie fitosocjologiczne uwarunkowane jest
dużym zróżnicowaniem środowisk, a miejscami również ich
nieznacznym przekształceniem przez gospodarkę człowieka.
źródło:
Poleski Park Narodowy, dodano: 16.12.2005r.
|
