|
FLORA
Długotrwałe
użytkowanie terenu, a także zróżnicowane warunki
hydrologiczne, odmienne w północnej i południowej części PN
„Ujście Warty”, przyczyniły się do rozwoju wielu zbiorowisk
roślinnych. Na obszarze zbiornika zalewowego ich rozwój jest
bezpośrednio uzależniony od stanu wody. Rośliny, które tutaj
rosną są przystosowane do długotrwałych zalewów, trwających
przez kilka miesięcy w roku. Miejsca będące pod wodą rzadziej
lub sporadycznie, są odpowiednie dla rozwoju łąk, zarośli i
łęgów. W Parku znaleźć można także zbiorowiska ciepłolubne
oraz roślinność występującą na siedliskach stworzonych przez
człowieka.
Zbiorowiska
wodne o prostej strukturze, które budują rzęsa wodna (Lemna
minor), rzęsa garbata (L.gibba), rzęsa trójrowkowa (L.trisulca),
spirodela wielokorzeniowa (Spirodela polyrhiza) wykształcają się
wzdłuż brzegów Warty i Postomii a także w licznych kanałach i
starorzeczach. Ich spłaszczone człony pędowe (nie liście!)
pokrywają szczelnie lustro wody.
Te
same siedliska zajmują rośliny wodne, przeważnie zakorzenione:
- „Lilie wodne”, zwane lokalnie „kapelonami”, to rośliny
o liściach pływających na
powierzchni wody: grążel żółty (Nuphar lutea) i grzybienie
białe (Nymphea alba). Oba
gatunki należą do ustawowo chronionych w Polsce.
- Zespół zamętnicy błotnej (Zannichelia palustris), którą
uznano za gatunek narażony
na wyginięcie i jeden z najciekawszych na terenie Parku, znaleźć
można tylko na
jednym stanowisku.
- Rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum) preferuje wody
stagnujące, dlatego występuje jedynie w zatokach
rozproszonych wśród kanałów.
Na mulistych brzegach wód wykształcają się fitocenozy roślin
jednorocznych. Wykazują one wybitnie pionierski charakter. Tworzą
zwarte darnie, pokrywając świeżo odsłonięte podłoże niemal
w stu procentach. Do najważniejszych gatunków rozwijających się
na tych siedliskach zaliczyć można: rzęśl długoszyjkową (Callitriche
polymorpha), ponikło igłowate (Eleocharis acicularis), ciborę
brunatną (Cyperus fuscus), szarotę błotną (Gnaphalium
uliginosum), babkę wielonasienną (Plantago pauciflora), sit
dwudzielny (Juncus bufonius), rdest ostrogorzki (Polygonum
hydropiper), uczep trójlistkowy (Bidens tripartita), łobodę
oszczepowata (Atriplex hastata), komosę czerwoną (Chenopodium
rubrum), rdest kolankowy (Polygonum nodosum). Odpowiednie warunki
dla ekspansji znajdują tu również gatunki obce dla naszej
flory: uczep amerykański (Bidens frondosa) i rzepień włoski (Xanthium
albinum).
Szuwary
charakteryzują się zwykle jednym gatunkiem dominującym i są
ubogie pod względem florystycznym. Najczęściej spotkanymi
zbiorowiskami są: niskoszuwarowy zespół z udziałem rzepichy
ziemnowodnej (Rorippa amphibia) i kropidła wodnego (Oenanthe
aquatica) oraz szuwar z manną mielec (Glyceria maxima), mozgą
trzcinową (Phalaris arundinacea), trzciną pospolitą (Phragmites
communis) lub turzycą zaostrzoną (Carex gracilis), które tworzą
zwarte, wielkopowierzchniowe łany. Gatunki te odgrywają wielką
rolę biocenotyczną na terenie Parku. Odnotowano tu również
inne gatunki szuwarowe, m.in.: oczeret jeziorny (Schoenoplectus
lacustris), jeżogłówkę gałęzista (Sparganium erectum),
skrzyp bagienny (Equisetum limosum), żabieniec babkę wodną (Alisma
plantago-aquatica), tatarak zwyczajny (Acorus calamus).
Zarośla i lasy reprezentowane są przez:
-
Wikliny nadrzeczne zbudowane przede wszystkim z wierzb: trójpręcikowej
(Salix triandra) i wiciowej (S.viminalis). Ich częstymi
składnikami są także wierzba purpurowa (S.purpurea), krucha (S.fragilis)
i biała (S.alba). Zajmują one przede
wszystkim siedliska w zasięgu średniego stanu wody.
-
Fragmentarycznie wykształcone płaty łęgu wierzbowego. Wycięte
niegdyś lasy łęgowe należą do rzadkości we współczesnym
krajobrazie Polski. Powrót wierzb i odbudowę drzewostanu uniemożliwia
użytkowanie rolnicze żyznych terenów nadrzecznych.
Pozostałością po tych lasach są stare okazy wierzby białej (Salix
alba), które w Parku można spotkać wśród wiklinowych
zarośli.
-
Łozowiska z panującą wierzbą szarą (Salix cinerea). Rozwijają
się w kontakcie przestrzennym z podmokłymi
łąkami i ziołoroślami.
Łąki i ziołorośla odgrywają znaczną rolę w szacie roślinnej
Parku. Ważniejsze asocjacje tego typu charakteryzują się udziałem
czyśćca błotnego (Stachys palustris), krwawnicy pospolitej (Lythrum
salicaria) oraz wilczomlecza błotnego (Euphorbia palustris).
Zarówno tereny podmokłe jak i osuszone są wykorzystywane jako
pastwiska.
W południowej części Parku, na piaszczystych glebach Górka
Czarnowskiej, wykształciły się murawy napiaskowe. Na uboższych
glebach dominuje szczotlicha siwa (Corynephorus canescens). Żyźniejsze
siedliska umożliwiają rozwój roślin bardziej wymagających,
jak zawciąg pospolity (Armeria elongata) i goździk kropkowany (Dianthus
deltoides).
Udział zbiorowisk ruderalnych jest jak dotąd niewielki.
Fitocenozy, których powstanie i skład uzależnione jest od działalności
człowieka, pojawiają się przy intensywnie użytkowanych drogach
i mostach.
źródło:
Park Narodowy Ujście Warty, dodano: 09.12.2005r. |
