|
FAUNA
BABIOGÓRSKIEGO PARKU NARODOWEGO
Dotychczas
stwierdzono na obszarze Babiej Góry występowanie 3571 bezkręgowców
i 188 kręgowców. Elementem charakterystycznym przyrody wysokich gór
jest piętrowy układ roślinności. Wiele gatunków zwierząt jest
związanych z klimatem i roślinnością danej strefy roślinności.
Widoczne jest to zwłaszcza u bezkręgowców. Duże ssaki mają większą
odporność na zmienne warunki klimatyczne i zasiedlają większe
obszary, które mogą obejmować kilka pięter roślinnych.
Występowanie
na terenie parku 188 gatunków kręgowców stanowi około 30% kręgowców
występujących w Polsce.
SSAKI
Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego stwierdzono występowanie
50 gatunków ssaków, co stanowi około 30% fauny kręgowców
Polski. Wśród żyjących tutaj ssaków stwierdzono zaledwie jeden
gatunek alpejski – darniówke tatrzańską (Microtus tatricus).
Strefę wysokogórską zasiedlają te same gatunki ssaków co występujące
w strefie łąk, lasów.
Badania
zoologiczne na Babiej Górze prowadzono od połowy XIX wieku i głównie
dotyczyły owadów, pająków, mięczaków, ryb, płazów i ptaków.
Drobnymi ssakami zainteresowano się dopiero w latach 30. ubiegłego
stulecia.
Na
terenie Babiej Góry stwierdzono występowanie 33 gatunków drobnych
ssaków.
Drobne
Ssaki
Na
terenie Babiej Góry stwierdzono występowanie 33 gatunków drobnych
ssaków należących do trzech grup:
Owadożerne
(Insectivora):
Jeż
wschodni (Erinaceus concolor) na Babiej Górze dochodzi tylko do
regla dolnego, natomiast kret (Talpa europaea) częsty w strefie pól,
spotykany jest również w reglu górnym. Jego obecność
stwierdzono w okolicy Markowych Szczawin powyżej 1000 m n.p.m.
Tereny Babiej Góry zasiedlają: ryjówka górska (Sorex alpinus),
aksamitna (Sorex araneus) i malutka (Sorex minutus). Spotkać je można
od regla dolnego po strefę alpejską. Tereny regla dolnego
zamieszkuje zębiełek karliczek (Crocidura suaveolens).
Nietoperze
(Chiroptera)
Stwierdzono
występowanie 8 gatunków nietoperzy, co stanowi 36% fauny
nietoperzy Polski. Dwa gatunki mroczek pozłocisty (Eptesicus
nissonii) i mroczek posrebrzany (Vespertilio murinus) uważane są
za gatunki rzadkie i zamieszczone są w Polskiej Czerwonej Księdze
Zwierząt. Mroczek pozłocisty zamieszkuje dziuple i szczeliny
skalne, natomiast mroczka posrebrzanego można nawet spotkać przy
zabudowaniach ludzkich.
Gryzonie
(Rodentia)
Gryzonie
reprezentowane są przez 17 gatunków, co stanowi 61% fauny Polski.
Licznie w lasach, zadrzewieniach śródpolnych i w reglu dolnym występuje
wiewiórka (Sciurus vulgaris). Do piętra kosodrzewiny dochodzi inny
gatunek gryzoni, a mianowicie nornica ruda (Clethrionomys glareolus).
Występująca tu darniówka tatrzańska (Microtus tatricus) jest
endemitem zachodnio-karpackim. Na Babiej Górze można ją spotkać
na wysokości od 1200 do 1700 m n.p.m. w borze świerkowym, zaroślach
jarzębin i wśród ziołorośli rosnących przy wykrotach skalnych
i kosodrzewinie. Rzadki gatunek żołędnica (Eliomys quercinus)
spotykana jest w lasach reglowych i w kosodrzewinie.
PTAKI
Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego stwierdzono obecność
119 gatunków ptaków. Występujące tutaj gatunki ptaków są
analogiczne do tych żyjących w środowiskach terenów sąsiednich.
Bardzo często w piętrze pogórza można spotkać sikory, trznadle
oraz dzwońce. Nad potokami w piętrze pogórza i w reglu dolnym żyje
pliszka górska i pluszcz, który w poszukiwaniu pokarmu nurkuje w
potokach.
Sowy
reprezentowane są przez kilka gatunków. Do największych należy
puchacz, a spotkać go można w strefie regla dolnego. Włochatka i
puszczyk uralski występują w reglu dolnym. Ostoje głuszca i jarząbka
można spotkać w reglu dolnym i górnym. Głuszce jest gatunkiem
rzadkim i posiada na terenie parku zaledwie kilka ostoi. Tokowiska
usytuowane są w okolicy Czarnej Hali, oraz w pobliżu Przełączy
Lipnickiej. Liczebność tego gatunku szacuje się na 30-50 ptaków.
Dość
licznie występuje tu jarząbek 140-160. Wśród dzięciołów na
uwagę zasługuje gatunek o borealno-górskim rozsiedleniu – dzięcioł
trójpalczasty. Do gatunków zanikających należy cietrzew. Spotkać
go można w górnej części masywu w rejonie kosodrzewiny i w reglu
górnym.
Płochacz
halny i siwerniak są gatunkami charakterystycznymi dla strefy
kosodrzewiny i hal. Do ptaków bardzo rzadko tu występujących należy
zaliczyć bociana czarnego.
PŁAZY
Najpospolitszym
przedstawicielem płazów jest traszka karpacka i traszka górska,
które najczęściej można spotkać w stawkach położonych w
lasach regla dolnego. Pięknie ubarwiona salamandrę można spotkać
w zakolach potoków, rozlewiskach źródeł. Płazy bezogoniaste na
terenie parku reprezentowane są przez 7 gatunków: kumak górski,
grzebiuszka ziemna, ropucha szara, żaba trawna, rzekotka drzewna,
żaba jeziorkowa, żaba wodna. Kumaka górskiego często można
spotkać w stawkach: Mokrym i Markowym.
Na
terenie Babiej Góry występuje sześć gatunków gadów: trzy
jaszczurki i trzy węże. Jedyna beznoga jaszczurka tu występująca
to padalec zwyczajny, który zamieszkuje strefę pól i lasy regla
dolnego. Jaszczurkę żyworodną można nawet spotkać na wysokości
nawet 1700 m n.p.m.. zamieszkuje regiel dolny, górny, piętro
kosodrzewiny oraz piętro alpejskie. Jaszczurka zwinka jest tutaj
gatunkiem rzadkim. Zaskrońca zwyczajnego można spotkać w reglu
dolnym, w dolinie potoku Jałowieckiego. Żmija zygzakowata jest
jedynym gatunkiem jadowitym tutaj występującym, a spotkać ją można
we wszystkich piętrach roślinnych, zwłaszcza na nasłonecznionych
polanach i miedzach śródpolnych . Bardzo rzadko spotkać można
gniewosza plamistego.
BEZKRĘGOWCE
Na
Babiej Górze do chwili obecnej, w trakcie badań inwentaryzacyjnych
fauny łącznie opisano 4282 gatunków zwierząt bezkręgowych.
Stopień zbadania poszczególnych grup bezkręgowców, pomimo
pozornie dużej liczby gatunków nie jest satysfakcjonujący. Fauna
bezkręgowców jest wciąż nie poznana do końca, co z kolei
otwiera ogromne możliwości dla poznania nowych dla wiedzy gatunków.
Wśród nich możliwe jest pojawienie się ciekawych dla nauki form
endemicznych, znanych wyłącznie z Łuku Karpackiego, czy też
Sudetów.
Niewątpliwie
najlepiej zbadanymi wśród wysokogórskich zgrupowań bezkręgowców
są owady (Insecta). Na Babiej Górze do 2002 roku odnotowano występowanie
3855 gatunków.
Zainteresowaniem
cieszą się:
-
chrząszcze (Coleptera - 1555 gatunków),
- muchówki (Diptera - 781 gatunków,
- żądłówki (Hymenoptera - Aculeata - 184 gatunków)
- siatkoskrzydłe i pokrewne (Neuropteroidea - 142 gatunków).
Z
pozostałych stawonogów w znacznym stopniu opisano kosarze (Opiliones
- 21 gatunków), a z niższych bezkręgowców mięczaki (Mollusca -
103 gatunków).
Nie możemy
również pominąć fauny motyli (lepidopterofauny), bowiem Babia Góra
może się poszczycić występowaniem niezmiernie rzadkich ogatunków:
-
Kessleria zimmermani,
- Callisto coffeella,
- Venusia cambricai,
- Syngrapha intrrogationis.
Spektakularnym
w swym ubarwieniu jest mieniak tęczowiec (Apatura iris). Ciemnobrązowa
barwa podstawowa tego motyla zmienia się pod określonym kątem oświetlenia
we wspaniały, mieniący się błękit.
Do
motyli zaliczamy również dobrze nam znane mole (Tineidae). Niechętnie
widziane bywają w mieszkaniach, bowiem z nieomylną pewnością
odnajdują one tkaniny wełniane, futra, pióra, wyrządzając
znaczne szkody. Jednak w lesie, w swym naturalnym środowisku są
nieodłącznym elementem świata przyrodniczego.
Zaglądając
za dnia pod kamienie, odstające kawałki kory lub spróchniałe
drzewa, stojące bądź powalone przez wiatr (złomy i wywroty),
spotkać możemy długonożne opady. To chrząszcze z rodziny
biegaczowatych (Carabidae). Większość z nich prowadzi drapieżny
tryb życia. Z wielką zaciekłością, pod przykryciem nocy lub
wczesnym rankiem, kiedy słońce zagląda nam do okien, polują na
inne owady, ślimaki i robaki. Na Babiej Górze występuje 169
gatunków biegaczowatych, jeden z najciekawszych osobników to
biegacz Fabrycjusza (Carabus fabricii), zamieszkujący wyłącznie
piętro alpejskie.
Spacerując
po wysokogórskich murawach, oczywiście w miejscach przeznaczonych
dla ruchu turystycznego, spotkać możemy większe gatunki muchówek
(Diptera). To tutaj stosunkowo często występują osobniki muchówek
z gatunku ślepaków:
-
Hybomitra auripila
- H. micans.
W ciepłe,
bezwietrzne dni, jako wyśmienici lotnicy wybierają się w
poszukiwaniu pokarmu w podszczytowe partie Diablaka. Nie są wyłącznie
miłośnikami kwiatów. W celu znalezienia żywiciela bywają nawet
nie ugięte w swej dokuczliwości dla ludzi i zwierząt. Kłują i
ssą krew tylko samice, podczas gdy samce odżywiają się sokami roślinnymi.
Na łąkach
w najbardziej upalne dni, na kwiatkach o dostępnym nektarze
pojawiają się błyszczące wspaniałymi metalicznymi barwami żądłówki
(Hymenoptera - Aculeata). Mieniące się to błękitnym, to złocistym,
to wreszcie zielonym kolorem w blasku wyglądają jak latający
klejnocik. Można tu często spotkać Chrysis ignata, poszczególne
jej części ciała mienią się rozmaitymi kolorami.
Łąki
kośne odwiedzane są przez rzesze owadów. W okresie od maja do
sierpnia, malowniczo ubarwione polany, łąki i pastwiska osnute są
odgłosami brzęczenia. Ze wszystkich społeczeństw owadzich
licznie gromadzą się doskonale przystosowane do korzystania z
kwiatów - pszczołowate (Apoidae). Oblatują kwitnące osty, ostrożenie
i chabry, a także kwitnące koniczyny i borówki, zbierając pyłek
i spijając nektar. Co ciekawe kwiaty poznają z daleka po barwie, z
bliska orientują się węchem i wyglądem kwiatów. Z wielu gatunków
pszczelich, mówi się że pszczoły miodne i trzmiele zbierają
masy pyłków kwiatowych w “nogawki”. To swego rodzaju koszyczki
na tylnich odnóżach (tylne golenie), silnie rozszerzone, na zewnątrz
błyszczące, w których transportują pokarm do swych gniazd.
Nad
zbiornikami wodnymi, stawkami, w dolinach potoków możemy spotkać
wiele gatunków mięczaków (Mollusca) i muchówek (Diptera). W tym
miejscu warto przytoczyć, że właśnie w zbiorowiskach
nadpotokowych na terenie BgPN zostały opisane trzy nowe dla nauki
gatunki muchówek z rodziny Brachypogon:
-
Brachypogon babiogorensis,
- Brachypogon carpathicus,
- Btrachypogon zawoicus.
źródło:
Babiogórski Park Narodowy, dodano: 18.01.2006r.
|
