Babiogórski Park NarodowyBiałowieski Park NarodowyBiebrzański Park Narodowy

Bieszczadzki Park NarodowyBory Tucholskie Park NarodowyDrawieński Park Narodowy

Gorczański Park NarodowyPark Narodowy Gór StołowychKampinowski Park Narodowy

Karkonowski Park NarodowyMagurski Park NarodowyNarwiański Park Narodowy

Ojcowski Park NarodowyPieniński Park NarodowyPoleski Park Narodowy

Słowiński Park NarodowyŚwiętokrzyski Park Narodowy

Tatrzański Park NarodowyPark Narodowy Ujście WartyWielkopolski Park Narodowy

Wigierski Park NarodowyWoliński Park Narodowy

  

     

Park Narodowy Gór Stołowych

Park Narodowy "Gór Stołowych"

ul. Słoneczna 31, 57-350 Kudowa Zdrój

tel./fax.: +48 (074) 866 14 36

www: www.pngs.pulsar.net.pl email: pngs@interia.pl 


 Przyroda  O Parku | Geologia i Morfologia | Flora | Fauna
 Kultura   
 Edukacja  Ścieżki | Oferta | Muzeum Żaby | Ochrona Płazów |
 Turystyka  Góry Stołowe | Informacje | Szlaki | Narty | Wspinaczka | Mapy |

 Badania naukowe

Pracownia Naukowa | Szczeliniec |


GEOLOGIA I MORFOLOGIA

 

GEOLOGIA I MORFOLOGIA

 

Góry Stołowe stanowią jedyny w Polsce przykład gór płytowych zbudowanych z płasko leżących ławic skalnych. Skały te to piaskowce ciosowe, przedzielone marglami z wkładkami wapieni i piaskowców wapnistych i glaukonitowych. Powstały one w środowisku morza, które w górnej kredzie ( ok. 100 mln lat temu) wkroczyło na teren niecki śródsudeckiej. Te górnokredowe osady zalegają na starszych, permskich piaskowcach i zlepieńcach.
Rozwój rzeźby Gór Stołowych rozpoczął się po ustąpieniu morza pod koniec kredy (ok. 70 mln lat temu). Okresy spokoju tektonicznego, przedzielone trzema fazami ruchów piętrzących w okresie trzeciorzędu doprowadziły do wytworzenia trzech powierzchni zrównań wyniesionych na wysokość:
 - 850-919 m n.p.m. - płaskie stoliwa zbudowane z górnych piaskowców ciosowych w postaci bastionów skalnych Szczelińca Wielkiego i Małego, Skalniaka i Narożnika
 - 500-800 m n.p.m. - pokryty marglami poziom Karłowa i penepleny Łężyc.
 - 400-500 m n.p.m. - najniższe partie na pd. - wsch. pasma.

 

Budowę geologiczną i główne zarysy rzeźby przedstawia zamieszczony na rysunku schematyczny przekrój przez pasmo.

 

 

   

BUDOWA GEOLOGICZNA I GŁÓWNE ZARYSY RZEŹBY

 

9,66 KB (bajtów: 9 897)

      

Piaskowce ciosowe progu Radkowa oraz piaskowce ciosowe Szczelińca
Piaskowiec jest to skała osadowa, okruchowa składająca się głównie z ziaren kwarcu 0,02 -2 mm średnicy, które spaja substancja mineralna np. krzemionkowa, ilasta lub wapienna.

Piaskowce Progu Radkowa i Szczelińca są to skały powstałe w górnej kredzie (ok. 100 mln lat temu) w wyniku osadzania się materiału skalnego na dnie istniejącego tu niegdyś morza. Materiał potrzebny do nagromadzenia się górnokredowych osadów pochodził z niszczenia lądów, które otaczały ten zbiornik wodny. Nazwa piaskowce ciosowe pochodzi od naturalnej własności dzielenia się skał wzdłuż pewnego systemu pęknięć już istniejących.

 

Margle poziomu Karłowa
Margle są to skały osadowe o składzie pośrednim między skałami węglanowymi i ilastymi, składające się głównie z węglanu wapnia i minerałów ilastych.

 

Margle w Górach Stołowych są to osady górnokredowe powstałe (ok. 100 mln lat temu) na dnie zbiornika morskiego w wyniku jego pogłębiania się. Są to skały nieprzepuszczalne i dlatego na styku z piaskowcami, które są przepuszczalne występują liczne mokradła i wysięki wody.

 

Zlepieńce i czerwone piaskowce
Zlepieńce są to skały składające się ze żwiru scementowanego spoiwem mineralnym.

Zlepieńce o charakterystycznym czerwonym zabarwieniu występujące na terenie PNGS to skały powstałe w Permie (ok. 270 mln lat temu) w okresie czerwonego spągowca, a swoją barwę zawdzięczają domieszkom związków żelaza w swoim spoiwie. Od tego czerwonego zabarwienia spoiwa piaskowce tego wieku określane są jako czerwone i pstre osady okruchowe.

 
Perm w Europie dzielony jest na dwie jednostki litostratygraficzne. Podział ten wynika z tego, że skały czerwonego spągowca są lądowe, cechsztynu zaś morskie.


W kształtowaniu rzeźby Gór Stołowych , niezwykle ważną rolę , w związku z ich budową geologiczną, odegrała woda - zarówno poprzez powierzchniową erozję jak i wskutek jej oddziaływania pod ziemią - w strefach źródłowych. W pierwszym przypadku denudacja chemiczna i mechaniczna, przy udziale wody, doprowadziła do rozwoju fantastycznych form skalnych w odsłoniętej partii piaskowców ciosowych na wierzchowinach obu Szczelińców, Skalniaka i Narożnika oraz na pn-wsch. krawędzi II poziomu zrównania: Radkowskie Skały, Skalne Grzyby. W drugim, podziemne usuwanie wraz z wodą zwietrzałej skały, w strefach źródłowych rozwiniętych na kontakcie przepuszczalnych piaskowców z nieprzepuszczalnymi marglami, powoduje ubytek masy z wnętrza górotworu. Konsekwencją tego jest deformacja na powierzchni płyty zalegających na marglach piaskowców (pionowe spękania) oraz ich osiadanie i powstawanie osuwisk blokowych. Zmieniające się warunki klimatyczne w długim trwającym ok. 70 mln lat okresie wpływały na intensywność rzeźbienia w piaskowcowej płycie labiryntów i niezwykłych form skalnych. Sieć spękań tektonicznych wyznaczała geometrię tych form, a o kształcie przypominającym budowle, maczugi, wielkie grzyby, zwierzęta i ludzi, decydowało zmienne warstwowanie i różne spoiwo skał.


źródło: Park Narodowy Gór Stołowych, dodano: 08.12.2005r.

 

.: noclegi

.: wycieczki piesze
.: wycieczki rowerowe
.: wycieczki objazdowe
.: foto safari
.: spływy kajakowe

.: zielone szkoły

    

    

   

.: forum

.: księga gości

.: o nas

.: kontakt 

.: reklama

.: mapa strony

 

 

   

     

All original material and HTML coding © Parki.pl All rights reserved.